Kháng sinh dự phòng trong cuộc sinh đã làm giảm tỷ lệ các bệnh lý khởi phát sớm do nhiễm liên cầu nhóm B (Group B Streptococcus – GBS) ở trẻ nhũ nhi; tuy nhiên, tần suất các bệnh lý khởi phát muộn do GBS vẫn không thay đổi. Các số liệu trước đây ghi nhận tỷ lệ tử vong của viêm màng não do tác nhân GBS vào khoảng 20%-30%.

Một nghiên cứu gần đây, được thực hiện bởi Libster và cộng sự, đã cung cấp các số liệu về tần suất tử vong và các biến chứng khác liên quan viêm màng não do GBS. Mẫu nghiên cứu được chọn từ các trẻ sinh tại hai bệnh viện sản-nhi ở Hoa Kỳ từ năm 1998-2006, được chẩn đoán viêm màng não do GBS, với tuổi thai khi sinh ≥ 36 tuần và đạt ít nhất 3 tuổi tại thời điểm nghiên cứu.

Tiêu chuẩn xác định viêm màng não do GBS bao gồm (1) cấy dịch não tủy (DNT) dương tính với GBS, hoặc (2) cấy máu dương tính với GBS kèm tăng bạch cầu DNT. Trẻ được đánh giá thị lực, thính lực, mức phát triển với các test chuẩn. Bố mẹ trẻ cũng được hỏi để đánh giá mức phát triển của trẻ thông qua các công cụ chuẩn hóa khác. Các thông tin lâm sàng từ hồ sơ lưu được sử dụng như các biến kiểm chứng.

Tùy thuộc các kết quả đánh giá trên, mức phát triển của trẻ được phân loại (1) mức phát triển bình thường, (2) khiếm khuyết nhẹ đến trung bình, (3) khiếm khuyết nặng.

Có 90 trẻ thỏa các tiêu chí đưa ra ban đầu; trong đó, 5 trẻ tử vong trong lần nhập viện đầu tiên, 5 trẻ khác tử vong sau khi xuất viện và trước khi tái khám. Ở 80 trẻ còn lại, 43 trẻ tham gia vào nghiên cứu.

Một số kết quả đáng chú ý như sau:

• Tuổi trung bình của nhóm trẻ tham gia nghiên cứu là 6,8 tuổi
• 56% trẻ có mức phát triển bình thường, 25% khiếm khuyết nhẹ đến trung bình, 19% khiếm khuyết nặng. Trong số 24 trẻ ở độ tuổi đến trường (≥ 6 tuổi), 63% có mức phát triển bình thường, 29% khiếm khuyết nhẹ đến trung bình, 8% khiếm khuyết nặng
• Đánh giá của bố mẹ về tình trạng phát triển của trẻ khá chính xác nếu trẻ có mức phát triển bình thường hoặc khiếm khuyết nặng. Tuy nhiên, ở nhóm trẻ khiếm khuyết nhẹ đến trung bình, chỉ có 16% bố mẹ trẻ biết rằng con mình có một số bất thường về phát triển

Vẫn còn quá sớm để thỏa mãn về sự giảm tỷ lệ chung viêm màng não do GBS ở trẻ. Các số liệu từ nghiên cứu của Libster khá giống với những số liệu đã công bố vào năm 1985,  điều này đã cho thấy gánh nặng của viêm màng não do GBS vẫn còn khá lớn. Do đó, các bác sĩ lâm sàng phải cực kỳ cẩn thận khi theo dõi tình trạng phát triển của những trẻ đã được chẩn đoán và điều trị viêm màng não do GBS, nhằm phát hiện sớm các di chứng, từ đó có hướng điều trị phù hợp.

(Nguồn: Medscape)

BS. Nguyễn An Nghĩa

Cán bộ giảng Bộ môn Nhi – ĐHYD TP.HCM